Jak zmienia się majątek po zawarciu małżeństwa?
W jaki sposób zawarcie małżeństwa wpływa na stosunki majątkowego każdego z małżonków? Czy Twoje wynagrodzenie jest zaliczane do majątku wspólnego małżonków? Art 31 § 1 k.r.o. wskazuje, iż z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje wspólność ustawowa. Obejmuje ona przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich. Przykładowo, jeśli w trakcie małżeństwa mąż zakupi samochód, zostanie on włączony do majątku wspólnego małżonków.
Zakres majątku wspólnego nie ma charakteru zamkniętego, ustawodawca posłużył się zwrotem ,,w szczególności”; wyliczając tylko przykładowe, najbardziej powszechne składniki majątku wspólnego (art. 31 § 1 k.r.o. w zw. z art. 33 i 34 k.r.o.) takie jak: dochody z majątku wspólnego i majątków osobistych obojga małżonków, środki na rachunkach małżonków w otwartych i pracowniczych funduszach emerytalnych oraz pobrane wynagrodzenie za pracę.
W jaki sposób we wspólnocie majątkowej spłacane są długi?
Sytuacja nie jest skomplikowana, gdy po stronie dłużnika występują małżonkowie wspólnie. Mniej oczywista jest sytuacja, gdy po stronie dłużnika występuje tylko jeden z małżonków. Niezbędne będzie ustalenie możliwości zaspokojenia wierzyciela także z części majątku dłużnika, która należy do zakresu majątku wspólnego.
Art. 41. k.r.o. regulujący uprawnienie wierzyciela do żądania uregulowania należności z majątku wspólnego małżonków lub majątku osobistego dłużnika, ma za zadanie pogodzić interes wierzyciela i dobro rodziny dłużnika. Jeżeli dane zobowiązanie zostało zaciągnięte wspólnie, wówczas spłata należności może nastąpić zarówno z majątku wspólnego, jak i z majątków osobistych małżonków.
Co w sytuacji, gdy dłużnikiem jest tylko jeden małżonek?
W sytuacji, gdy nasz współmałżonek zawiera nowe zobowiązanie finansowe za naszą zgodą, ale bez naszego rzeczywistego udziału – wówczas należność finalnie może zostać uregulowana z majątku wspólnego oraz małżonka, który zobowiązanie zaciągał. Natomiast w przypadku, gdy nie wiedzieliśmy, że nasza druga połówka zaciąga np. dane zobowiązanie bądź nie wyraziliśmy zgody na zawarcie danej umowy spłata winna nastąpić z majątku osobistego współmałżonka. W wyjątkowych sytuacjach spłata takiego zobowiązania nastąpi z wspólnej masy majątkowej, tj. w sytuacji gdy dług wynika z konieczności zaspokajania standardowych potrzeb rodziny.
Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy: “Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 41 § 1 wyraża zasadę, iż majątek wspólny małżonków służy zaspokojeniu wierzyciela także wtedy, gdy dłużnikiem jest tylko jeden z małżonków. Możliwość zaspokojenia się wierzyciela z majątku wspólnego nie oznacza, iż współmałżonek dłużnika sam staje się dłużnikiem. Oznacza to jedynie, iż wszczęcie egzekucji i prowadzenie może się odbywać bez udziału małżonka dłużnika, o ile nie skorzysta on z przysługujących mu środków, zarówno o charakterze materialnoprawnym, jak i proceduralnych” (Postanowienie SN z dnia 27 września 2000 r., V CKN 1506/00, LEX nr 376486).
Jak chronić się przed długami małżonka?
Można ochronić się przed odpowiedzialnością za długi współmałżonka podpisując intercyzę, która oznacza zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej pomiędzy osobami zamierzającymi wstąpić w związek małżeński. Tym samym, każdy z małżonków ma tylko swój własny majątek, do którego drugi z małżonków nie ma praw. Warto podkreślić, że intercyza może zostać zawarta również po ślubie.
Autor – Alicja Antosik
