W jakich sytuacjach ZUS może zakwestionować prawo do zasiłku?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydając decyzję o wyłączeniu pracowników (najczęściej kobiet – w ciąży) z ubezpieczeń społecznych opiera zazwyczaj na podobnych schematach, tj. przyjmuje, że:
- do umowy doszło na krótko przed przejściem na zwolnienie chorobowe lub zasiłek macierzyński;
- nastąpiła istotna zmiana warunków umowy o pracę na krótko przed wystąpieniem ryzyka ubezpieczeniowego (np. zwiększenie etatu, podwyższenie wysokości wynagrodzenia);
- pracownik korzystał długotrwale z zasiłków po stosunkowo krótkim okresie faktycznego świadczenia pracy.
Czy można odwołać się od decyzji ZUS?
Kluczem do sukcesu, czyli zmiany decyzji przez Sąd jest sporządzenie odwołania od decyzji ZUS. Każdy stan faktyczny jest inny i wymaga osobnej analizy pod kątem używanej argumentacji oraz dowodów, niemniej jednak są pewne utarte wytyczne, którymi kierują się sądy na terenie całej Polski i o tym poniżej.
Co sąd bierze pod uwagę w sporze z ZUS?
W takich sytuacjach sąd ubezpieczeń społecznych analizuje następujące zagadnienia:
- potrzebę utworzenia stanowiska pracy;
- kondycję finansową przedsiębiorcy w momencie zatrudnienia pracownika;
- faktyczne wykonywanie przez pracownika obowiązków
- zastąpienie pracownika przez inne osoby po przejściu na zwolnienie chorobowe/zasiłek macierzyński.
Kluczowym elementem sprawy są rozprawy na których przekonujemy sąd o faktycznym wykonywaniu pracy w ramach zawartej umowy. Dzieje się to za pośrednictwem zeznań świadków oraz zeznań złożonych przez pracownika. Strona – pracownik może zostać przesłuchany na końcu – po zebraniu zeznań od wszystkich wezwanych świadków. Zdarzają się również sprawy gdzie strona przesłuchiwana jest jako pierwsza lub sędzia przesłuchuje stronę dwukrotnie – na pierwszym terminie rozprawy oraz na ostatnim terminie przed wydaniem wyroku.
Jakie pytania może zadać sąd podczas przesłuchania o pozorność umowy o pracę?
W trakcie przesłuchania w sprawie o fikcyjność / pozorność umowy o pracę, sąd szczególnie interesują następujące zagadnienia:
1. Skąd wiedza o poszukiwaniu pracownika przez zatrudniającą nas firmę?
2. W jaki sposób prowadzona była rekrutacja?
3. Jak ustalone zostały warunki wynagrodzenia?
4. W jakim miejscu praca była świadczona?
5. W jakich godzinach praca była świadczona?
6. Jaki dokładnie był zakres naszych obowiązków?
7. Czy dysponujemy dokumentami wytworzonymi w ramach obowiązków pracowniczych?
8. Z kim mieliśmy styczność w pracy ?
9. Czy w momencie negocjowania warunków pracy kobieta była już w ciąży?
10. Przez jaki czas praca była faktycznie świadczona?
11. Kto zastąpił nas po przejściu na zasiłek?
12. Czy jako pracownik realnie zwiększyliśmy zysk swojego pracodawcy?
Kolejnym kluczowym elementem procesu o pozorność zatrudnienia jest wskazanie świadków wykonywanej pracy, którzy przyjdą do sądu i potwierdzą faktyczne wykonywanie czynności na rzecz pracodawcy i zakres naszych obowiązków.
Pytań o przebieg zatrudnienia nie jest mało – do procesu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych należy dobrze się przygotować, a skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika pozwoli właściwie wypracować stanowisko i wyczerpująco przedstawić sprawę przed sądem.
Autor: r.pr Angelika Sikora
