Powraca podatek VAT na niektóre towary i usługi
Początek 2023 r. to radykalny wzrost stawek VAT, który przełoży się na wzrost cen. Przestanie obowiązywać zerowa stawka na gaz oraz 5 % podatek na ciepło systemowe i prąd. Skończy się także 8 % VAT na paliwo i nawozy. We wszystkich przypadkach powróci stawka 23%. Utrzyma się jedynie zerowy VAT na żywność, który został zachowany do 30 czerwca 2023 r.
Wzrost składek ZUS
Od 2023 r. wzrosną składki na ubezpieczenia społeczne będzie to o ok. 200 zł więcej, nie licząc składki zdrowotnej. Z powodu wzrostu płacy minimalnej więcej zapłacą też osoby, które dopiero zaczynają swoją działalność i korzystają ze stawki preferencyjnej. Obecnie to 285,71 zł, a w drugiej połowie przyszłego roku składka wzrośnie do 327,47 zł.
Nowe zasady pracy zdalnej i w urlopach
Na końcówce są już prace legislacyjne związane z wdrożeniem w 2023 r. nowych przepisów Kodeksu pracy w zakresie pracy zdalnej. Będzie to praca wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą. Pracownik będzie musiał wyrazić na nią zgodę w ramach umowy o pracę lub w trakcie zatrudnienia. Pracodawca będzie miał obowiązek zapewnić niezbędne materiały i narzędzia, a także pokryć koszty energii elektrycznej i usług telekomunikacyjnych.
Z punktu widzenia pracownika istotna będzie możliwość okazjonalnego świadczenia pracy zdalnej. Mowa o co najmniej 24 dniach w roku kalendarzowym (Senat wniósł poprawkę o 30 dniach). Pracodawca co do zasady będzie musiał zgodzić się na taką formę m.in. w przypadku kobiet w ciąży oraz rodziców, którzy wychowują dziecko do 4. roku życia (Senat zaproponował przesunięcie tej granicy na 10. rok życia).
Poza tym wśród uchwalanych przepisów jest także możliwość kontroli trzeźwości pracowników, gdy jest to niezbędne dla ochrony osób i mienia. Pracodawca będzie mógł przeprowadzić ją prewencyjnie oraz w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że podwładny znajduje się w stanie po spożyciu lub spożywał alkohol w czasie pracy. Zasady te będą dotyczyły nie tylko alkoholu, ale także narkotyków czy dopalaczy.
Najprawdopodobniej w 2023 r. Polska wdroży regulacje z unijnej dyrektywy work-life balance, która zwiększy liczbę dostępnych dni urlopu dla pracowników. Po wejściu w życie stosownej nowelizacji każdy zyska prawo do pięciodniowego bezpłatnego urlopu opiekuńczego i dwóch dodatkowych dni wolnych na załatwienie pilnych spraw prywatnych, podczas których będzie przysługiwało 50 proc. wynagrodzenia.
Kolejna z planowanych zmian dotyczy urlopów rodzicielskich. Obecnie trwa on 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodnie w sytuacji przyjścia na świat bliźniąt. Po zmianach będzie on wynosił odpowiednio 41 i 43 tygodnie. Zwiększeniu ulegnie jego wymiar przysługujący ojcu, ponieważ każde z rodziców będzie miało do dyspozycji 9 tygodni niezbywalnego urlopu. Zmiany obejmą też wysokość zasiłku macierzyńskiego. Za cały okres urlopu będzie on wynosił 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Rodzic dziecka do lat 8 będzie mógł odmówić zgody na pracę w nadgodzinach lub porze nocnej. Do tej pory przepisy dają taką możliwość w przypadku, gdy dziecko nie ukończyło 4. roku życia.
Nowe świadczenia dla emerytówEmerytów i rencistów czeka w marcu waloryzacja świadczeń, najniższe emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinne i renty socjalne mają być podniesione do 1.588,44 zł, a renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 1.191,33 zł.
Dzięki waloryzacji w 2023 r. więcej osób będzie mogło skorzystać z tzw. 500 plus dla seniora. Podwyżka płacy minimalnej wpłynie natomiast na świadczenie pielęgnacyjne, które pobierają osoby rezygnujące z zatrudnienia dla opieki nad poważnie niepełnosprawnym członkiem rodziny. W 2023 r. wzrośnie z 2119 zł do 2458 zł.
Kierowcy pod wpływem alkoholu stracą swój własny pojazd w trzech przypadkach: mając co najmniej 1,5 promila w momencie zatrzymania, mając co najmniej 0,5 promila przy spowodowaniu wypadku lub w sytuacji recydywy w okresie dwóch lat. To efekt nowelizacji Kodeksu karnego, która została podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę. Przepisy w tej materii zaczną obowiązywać dopiero w połowie grudnia 2023 r. Więcej na ten temat pisaliśmy w tym artykule: przepadek-samochodu-jako-sankcja-za-prowadzenie-w-stanie-nietrzezwosci
Wcześniej wejdą w życie nowe zasady kasowania punktów karnych. Dojdzie do powrotu kursów reedukacyjnych. Osoby posiadające więcej niż 24 punkty karne będą mogły brać udział w szkoleniach anulujących punkty karne. Szkolenia trwające trzy/cztery dni (28 godzin lekcyjnych po 45 min), pozwolą na wyzerowanie konta. Jednak gdy kierowcy ponownie przekroczą dopuszczalny limit punktów w ciągu pięciu lat, całkowicie stracą prawo jazdy. Konieczne będzie ponowne odbycie kursu zakończonego egzaminem. Po nim nastąpi dwuletni okres próbny.
Musimy być też gotowi na podwyżkę opłat za autostrady. W nadchodzącym roku o 13,3 proc. więcej będą musieli zapłacić kierowcy ciężarówek i autobusów na odcinkach dróg pod zarządem GDDKiA. Wysokość stawek jest bowiem ustalana na podstawie wskaźnika inflacji.
W zawieszeniu pozostają zmiany dotyczące przeglądów technicznych aut. Projekt ustawy w tej sprawie nadal znajduje się na etapie prac legislacyjnych. Proponowane przepisy nakładają na diagnostów obowiązek wykonania zdjęć pojazdu na stanowisku badawczym. Nowością będą też kary dla osób, które spóźnią się z obowiązkowym badaniem.
