Czy ubezpieczyciel powinien zwrócić koszt prywatnej opinii biegłego?
Ubezpieczyciel nie chce wypłacić odszkodowania
Ubiegając się o odszkodowanie np. z tytułu szkody na pojeździe po wypadku drogowym lub uszkodzeń domu wywołanych anomaliami pogodowymi, poszkodowani w przeważającej niestety liczbie przypadków, zmuszeni są wejść w spór z ubezpieczycielem, który kwestionuje wartość szkody.
Zakłady ubezpieczeń, w odpowiedzi na złożony przez poszkodowanych kosztorys czy nawet rachunki potwierdzające poniesione koszty naprawy, najczęściej sporządzają własną kalkulację szkody. W oparciu o tę kalkulację zarzucają poszkodowanemu dokonanie czynności naprawczych wykraczających poza doznaną szkodę albo poniesienie kosztów naprawy przekraczających średniorynkowe stawki. Kalkulacje te, sporządzone przez ekspertów i z wykorzystaniem przeznaczonego do tego oprogramowania, z perspektywy przysłowiowego Kowalskiego niejednorodnie pozostają nieczytelne, a w rezultacie nie pozwalają zorientować się na ile stanowisko ubezpieczyciela jest uzasadnione.
Z tego natomiast względu, poszkodowani chcąc poznać swoja sytuację, niejednokrotnie zmuszeni są we własnym zakresie zasięgnąć opinii specjalisty i ponieść koszty sporządzenia przez niego ekspertyzy.
Czy ubezpieczyciel powinien zwrócić poszkodowanemu koszty zasięgnięcia ekspertyzy?
W dotychczasowym orzecznictwie zarysowały się trzy odmiennie stanowiska odpowiadające na tak postanowione pytanie:
- Linia orzecznicza nr 1 stanowi, iż taki zwrot kosztów poszkodowanemu przysługuje;
- Linia orzecznicza nr 2 stanowi, że taki zwrot kosztów wykonania prywatnej ekspertyzy należy się w takim stosunku w jakim wygra sprawę (np. jeśli wygra sprawę w 60 %, zwroty kosztów ekspertyzy powinien dotyczyć jedynie 60 % kosztów);
- Linia orzecznicza nr 3 – najbardziej kategoryczna – w ogóle nie uznaje prawa poszkodowanego do zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy.
Który z przedstawionych poglądów ma charakter dominujący?
W najnowszym orzecznictwie zdecydowanie przeważa pierwsze z przytoczonych powyżej stanowisk. Linię tą potwierdziła także niedawna uchwała Sądu Najwyższego (podjęta w kwalifikowanym składzie 7 Sędziów) z dnia 2 września 2019 r.* W uchwale tej Sąd Najwyższy wprost potwierdził prawo poszkodowanego do uzyskania od zakładu ubezpieczeń kosztów tzw. prywatnej opinii (ekspertyzy) rzeczoznawcy, jeżeli tylko jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania.
Uchwała ta spotkała się z aprobatą prawników i odnotowana została jako ważny krok w kierunku wzmocnienia pozycji poszkodowanych. Niejednokrotnie bowiem skorzystanie z pomocy profesjonalisty zajmującego się kalkulacją szkód, pozostaje jedyną drogą umożliwiającą wypunktowanie uchybień zakładu ubezpieczeń w szacowaniu szkody, w tym zarówno w aspekcie obmiaru szkody, jak i zakresu prac niezbędnych do wykonania naprawy zgodnie z zasadami sztuki.
Orzeczenie to stanowi także ważny punkt zaczepienia do dochodzenia roszczeń z tytułu poniesionych kosztów ekspertyzy w sprawach innych niż stricte odszkodowawcze, jak np. domagania się zwrotu kosztów takiej ekspertyzy sporządzonej w celu wykazania dopuszczenia się przez stronę przeciwną nienależytego wykonania umowy czy nieuzasadnionej odmowy uwzględnienia roszczeń z tytułu rękojmi.
* sygn. akt. III CZP 99/18;
Potrzebujesz wsparcia w sporze z ubezpieczycielem? Skontaktuj się z nami: tel. +48 71 799 41 20, certus@kancelaria-certus.pl
Autor tekstu: adw. Weronika Luty