W wyroku z 12 października 2023 r. w sprawie C‑326/22, TSUE ponownie stanął po stronie kredytobiorców uznając, że mają oni prawo domagać się od banku wydania wszelkich dokumentów dotyczących zawieranych umów kredytu czy pożyczki. Chodzi tutaj nie tylko o egzemplarze umów, aneksów, załączników czy regulaminów do umów, lecz również zaświadczeń o dokonanych przez kredytobiorców wpłatach i sposobie ich zaksięgowania przez bank.
Omawiane rozstrzygnięcie zapadło w odniesieniu do dyrektywy 2008/48/WE w sprawie umów o kredyt konsumencki. Z wyroku TSUE wynika ponadto, że prawo do uzyskania wszelkich dokumentów i informacji dotyczących kredytu przysługuje nie tylko kredytobiorcom, lecz również podmiotom, na rzecz których kredytobiorcy zbyli swoje roszczenia wobec banku w drodze umowy cesji. Nie ulega również wątpliwości, że takie uprawnienie wobec banków przysługuje nie tylko kredytobiorcom korzystającym z kredytów gotówkowych, lecz również konsumentom zaciągającym kredyty hipoteczne.
Unijny wyrok wkomponowuje się w korzystną dla kredytobiorców linię orzeczniczą TSUE, na którą składa się już kilkadziesiąt wyroków zapadłych zarówno w sprawach frankowych, zwrotów prowizji z umów kredytów hipotecznych i konsumenckich, jak i w sprawach dotyczących sankcji kredytu darmowego.
Wśród kredytobiorców stale rośnie świadomość tego, że banki postępując w sposób nieuczciwy nie informowały kredytobiorców lub informowały ich, lecz w sposób błędny, o istotnych elementach zawieranych umów, jak np. o sposobie ustalania oprocentowania czy o wysokości kosztów kredytu. W razie niewywiązania się przez banki z przewidzianych w dyrektywach europejskich, jak też ustawach, kredytobiorcy mogą wystąpić z roszczeniami wobec banków, m. in. z sankcji kredytu darmowego.
Oczekujemy aktualnie na opinię Rzecznika Generalnego oraz wyrok TSUE, w którym trybunał unijny wypowie się na temat tego, czy banki uprawnione są do naliczania odsetek od kredytowanych kosztów kredytu, w tym prowizji i składek ubezpieczeniowych. Jeśli tak, to czy banki powinny wyraźnie w umowie informować m. in. o tym, że odsetki naliczane są również od kosztów kredytu, a więc środków, które nie są udostępniane kredytobiorcom. Rozstrzygnięcie wydane w tej sprawie przez TSUE będzie miało istotne znaczenie dla możliwości skorzystania z opcji kredytu darmowego i spłaty bankowi jedynie kapitału bez odsetek i prowizji.
Autor: Jakub Piejak
